مصاحبه مطبوعاتی
مصاحبه رکن اساسی در روزنامه‌نگاری نوین است و گزارشگران و خبرنگاران مواد اولیه مورد نیاز خود را از این راه به دست می‌آورند.
فن مصاحبه در اواخر قرن نوزدهم از ایالات متحده به انگلستان وارد شد و به عنوان یکی از بخشهای “روزنامه‌نگاری نوین”، دنیای رسانه را دگرگون ساخت. بدین ترتیب حرفه روزنامه‌نگاری از وضعیتی کسالت‌آور که تنها بعضی از افراد جدی آن را می پسندیدند، خارج و به ابزاری پویا برای آگاهی و سرگرمی مردم بدل شد.(فکورپور،محمد)
مصاحبه نوعی ارتباط فکری ، عقیدتی و اطلاعاتی است که بین مصاحبه شونده و مخاطبان از طریق یک واسطه یا ارتباط دهنده که همان خبرنگار یا مصاحبه کننده است برقرار میشود . ارتباط آن دوسویه و از عوامل درونی و بیرونی سازمان نیز کمک میگیرد. گفته های مصاحبه شونده داستان خبر را زنده تر نشان میدهد چنین به نظر میرسد که شخص طرف مصاحبه به سوال یک یک خوانندگان یا شنوندگان جواب میدهد و با آنها مذاکره میکند . برای آنکه مصاحبه کاملا طبیعی جلوه کند کوشش میکند مصاحبه را در محل کار یا خانه شخصی انجام دهد و همه محیط را در معرض دید بینندگان قرار دهد .
اغلب مدیران قبل از برگزاری جلسات مطبوعاتی دارای انگیزه های زیادی بوده و انرژی بسیاری برای انعکاس نتیجه موفق تلاش ها ی شبانه روزی خود و همکارانشان صرف می کنند این علاقه در حین برگزاری جلسه نیز ادامه دارد البته در مواردی با مشاهده عدم یادداشت سخنان خود توسط خبر نگاران مواجه شده اما همچنان به ارائه گزارش ادامه می دهند . جلسه به اتمام می رسد و انان بی صبرانه در انتظار مشاهده نتیجه جلسه مطبوعاتی خود هستند . زمانی که آنان انعکاس سخنان خود را در رسانه ها می بینند مسئله اصلی به وجود می آید زیرا برخی گزارش ها همچون آب سردی بر روی مدیران است .
ويژگي يا توانايي كه يك خبرنگار بايد داشته باشد كه به آن شم خبري نيز مي گوييم :
1) داشتن ذوق و استعداد نويسندگي
2) كنجكاوي ، تيزبيني و نكته سنجي
3) داشتن هوش بيش از هوشمندي متوسط جامعه ( IQ بالا)
4) توانايي جوشش يا ارتباط با طبقات مختلف مردم
5) صبر و حوصله زياد
6) داشتن توانايي جسمي براي دوندگي هاي اضطراري
7) قدرت تفكر سريع
8) عشق به كار خبرنگاری
9) مومن به رعايت اصول اخلاقي و داشتن تقوا در كار حرفه اي خبر
10) نداشن خود بيني ، غرور و تكبر ، تعصب فكري ، گزافه گويي ، تند خويي، ساده لوحي ، انزوا جويي ، فضل فروشي
آمادگي هايي كه خبرنگار قبل از مصاحبه بايد داشته باشد :
1) شناخت قبلي از مصاحبه شونده : هر خبرنگار لازم است اطلاعات دقيقي درباره مصاحبه شوندگان احتمالي حوزه خبري خود داشته باشد كه شامل نام ، سمت فعلي ، سمت هاي قبلي ، نقاط مثبت ، نقاط ضعف ، خواستها و علايق ، روحيه و اخلاق ، كتابها ، تاليفها ، مقالات .
2) تسلط مصاحبه كننده به موضوع و سوابق آن : تحقيقات نشان داده است كه بزرگترين مشكل در عدم موفقيت مصاحبه كننده ، عدم تسلط آن به موضوع 45% و عدم مطالعه قبلي نسبت به سوابق موضوع 35% است .
خبرنگار بايستي قبل از اينكه به مصاحبه برود سوابق و اطلاعات لازم را در مورد موضوع از روزنامه ها ، اسناد و مدارك ، آرشيوها ، كتابها و حتي از افكار و عقايد صاحب نظران در مورد موضوع اطلاعات كسب كند.
3) داشتن آرشيو شخصي : خبرنگار هر حوزه الزامي است كه اطلاعات ، اسناد ، مدارك ، كتابها ، مقالات حوزه خود را با متد آرشيو بندي كتابخانه اي داشته باشد . مهمترين نتيجه دراز مدت اين آرشيو آن است كه هر چه روزنامه نگار با سابقه تر و باتجربه تر مي شود آرشيو او غني تر و كامل تر خواهد شد كه نمونه آن محمد حسني الهكيل از روزنامه نگاران مصري است كه به مدد آرشيو شخصي و يادداشت هاي خود كتابهاي به ياد ماندني تاليف كرده است.
گرداوری: مجید انتظاری دکتری علوم ارتباطات مدرس دانشگاه تبریز
