گرافیک و صفحه آرایی رسانه ای

گرافیک و صفحه آرایی رسانه ای
گرافیک اطلاع رسان یا گرافیک اطلاعاتی (Infographic) نمایش تصویری اطلاعات به صورت مصور برای مخاطبان و کاربران است. پیچیده ترین فرایندهای و شناخته شده ترین نوع اطلاعات به شکلی واضح و گویا برای مخاطب روایت می شود. روایتی که سرآغازی دارد و پایان. آنچه در حال حاضر در ایران به عنوان “اینفوگرافی” استفاده می شود، همان گرافیک اطلاع رسان است که با ویژگی های خاص خود به تشریح بصری موضوعات مختلف می پردازد. واژه ی اینفوگرافی در ایران، بدون در نظر گرفتن مرزی برای گرافیک اطلاع رسان و خبری به کار برده می شود.
گرافیک اطلاع رسان که از آن در ایران با نام های اینفوگرافیک، داده نما، گرافیک اطلاعاتی و… یاد می شود، نمایشگر بصری اطلاعات است که از توان ارائه حجم بالایی از اطلاعات در یک فضای حجیم و پیچیده، امکان درک سریع و به ذهن سپاری آسان تر آن ها را توسط مخاطبان فراهم می کند. گرافیک اطلاع رسان که معادل انگلیسی آن Infographic(مخففInformation Graphic) است، به دلیل ارائه ونمایش اطلاعات به صورت ساده، منظم و با مقدار کمی اطلاعات متنی، بلافاصله ایده و هدف اصلی را به بیننده منتقل می کند. گرافیک اطلاع رسان، از ترکیب گرافیک، اطلاعات و دانش و مهارت بصری سازی حاصل می شود که تولید آن مشتمل بر فرایندی از جست و جو، استخراج و آماده سازی اطلاعات، ارائه ی یک سناریو به منظور بصری سازی و تبدیل اطلاعات به زبان بصری آن هم به یاری ابزارهای موجود در این خصوص است که برخی از این ابزارها عبارتند از: نمودارها، نقشک(آیکون)، نقشه، علائم، مقیاس ها، عکس، طرح (تصویر سازی)، حروف و اعداد و…انواع گرافیک اطلاع رسان به لحاظ ماهیت محتوایی و اهداف تولید شامل گرافیک فوری یا خبری و گرافیک غیر فوری یا غیر خبری است.همچنین این نوع گرافیک مبتنی بر شیوه ی نمایش مشتمل بر انواع ایستا یا چاپی، ویدئویی، اینترنتی، متحرک، چندرسانه ای و برهم کنشی است. گرافیک اطلاع رسان و خبری دارای کاربردهای بسیاری هستند که عمده ی این بهره گیری ریشهه در قالب های این گرافیک به ویژه در حوزه ی مطبوعات دارد.
اغلب کارشناسان، گرافیک خبری را نوعی گرافیک اطلاع رسان می دانند و برخی نیز آن را گرافیک اطلاع رسان با محتوای خبری به حساب می آورند و در واقع مرز خشکی بین این دو اصطلاح وجود ندارد و در اغلب موارد به یک معنی به کار می روند.
در ارائه اطلاعات به مخاطب، پژوهش های متعدد ثابت کرده است که جداول، موفق تر از واژگانی که به صورت نثر و متن پیوسته ارائه می شود، عمل می کنند و نیز جداولی که به جای واژه، در آنها از آیکون(Icon)، علائم تجریدی یا شمایلی و یا نقش مایه ((Motif استفاده شود، تأثیرگذاری بیشتری دارند. گرافیک اطلاع رسا، دقیقاً از همین نکته استفاده می کند و متکی به علامت ها و شکل های ساده شده و ایجاز بصری است و نه تنها حقایق را به نمایش می گذار، بلکه ارتباطات بین آن ها را نیز برای مخاطب شفاف سازی می کند. با استفاده از گرافیک اطلاع رسان می توان به وقایع اصلی و الگوهای پنهان، در نگاه اول پی برد و این الگوها در صورتی که بصری سازی نشون، از چشم خواننده پنهان خواهند ماند. بصری سازی اطلاعات، کار تحلیل پیام را تسهیل می کند. گرافیک اطلاع رسان، به ویژه در مواردی به کار گرفته می شود که برای ارائه حادثه یا واقعه ای در یک زمان کوتاه امکان تهیه عکس نباشد و یا به طور کلی عکاسی میسّر نشود و امکان عکسبرداری از موضوع خبر نیز فراهم نباشد. هرچند که گرافیک اطلاع رسان بیشتر برای گزارش ها کاربرد دارد، ولی استفاده از آن در مقالات خبری نیز به موضوعی تبدیل شده است، زیرا این نوع بیان بصربی، همچنان که قادر به ارائه اطلاعات با وضوح بالا به خواننده است، میزان پیچیدگی اطلاعات را کاهش می دهد و می توان آن را نوعی روش سریع خوانی اطلاعات به شمار آورد.
البته شک نیست که خواندن هر گرافیک اطلاع رسان و دریافت پیام آن، همیشه و لزوماًٌ ساده تر از خواندن یک متن نیست و گاهی دریافت نکته پیام، قبل از خواندن دقیق متن، میسر نمی شود. اما با وجود این، گرافیک اطلاع رسان، ابزار ارتباطی بسیار مهمی د ردنیای مطبوعات است که بدون آن، انتقال برخی اطلاعات به سهولت میسر نمی شود و یا حتی ناممکن می گردد. (افشار-1393)